این استان زمانی بخش بزرگی از ماد بزرگ بوده است. از خط و نوشته دوران ماد، در داخل ایران چیز زیادی باقی نمانده، مگر نوشتههای آشوری و بابلی که باید به بیطرفی آن نوشتهها شک کرد. تنها سند مهم، زبان «تاتی» است که از شاخههای زبان مادی بوده و اکنون در بخشهایی از استان مرکزی و استان قزوین با آن سخن میگویند.با توجه به مطالعات باستان شناسی و تاریخی سابقه سکونت در این نقطه از ایران زمین به هزاره دوم و سوم ق . م باز می گردد . بعدها تمدن هایی در این سرزمین شکل گرفت که هنوز آثاری از آن ها در تپه های باستانی و نقاط مختلفی از این سرزمین وجود دارد . که خود حکایت از رد پای اقوام مختلف است.بعدها با ورود اقوام آریایی و اختلاط آنها این نژادها در هم آمیختند . پس از اسلام نیز اقوام دیگری از جمله ترکان و مغولان در این نجد سکنی گزیدند و با مردمان این نواحی در آمیختند .
اراک در محدوده دریای تیس بوده وتوسط دریاچه ای تا ارتفاع ۱۵۵۰ متری از سطح آب دریا پوشیده بوده است.پس از تبخیر ان دریاچه ای بنام میگان باقی مانده است.علت نام گذاری دریاچه این بوده که محصول اصلی و بسیار زیاد اراک انگور بوده و محصولات آن از جمله شراب در آن رواج داشته است وچون اراک مهد می محسوب می شده دریا چه آن را میگان یعنی مهد می نام گذاری کرده اند.میگان اصطلاحی است پارسی و در زبان فارسی از آن میقان یاد می شود.نام اولیه این شهر شیطان آباد بوده که علت آن را پرورش می زیاد و باور مردم خاورمیانه وایران مبنی بر اینکه فلک ایمانش را در این سرزمین از دست داده است عنوان کرده اند.که بعدها به سلطان آباد تغییر یافته است.
استان مرکزی بخشی از فلات مرکزی ایران است که بین رشته کوه های البرز و زاگرس و در مجاورت کویر مرکزی بین ۳۳ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۳۵ دقیقه عرض شمالی و ۴۸ درجه و ۵۷ دقیقه تا ۵۱ درجه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است و استانهای هم مرز آن عبارتند از : در شمال استان های تهران و قزوین در جنوب استان های اصفهان و لرستان در شرق استان های اصفهان و تهران و در غرب استان همدان . مساحت کل استان مرکزی حدود ۲۹۱۵۲ کیلومتر مربع است از لحاظ ویژگی های توپوگرافی ، ۹۱/۳۳ درصد مساحت آن را کوه هاو ۹۳/۱۴ درصد مساحت آن را تپه ها و ۷۶/۱۳ درصد را فلات ها و مابقی را دشت ها تشکیل می دهد . مرکز این استان شهر اراک و شهرستانهای تابعه آن عبارتند از : ساوه ، خمین ، محلات ، سربند ( شازند ) ، تفرش ، دلیجان و آشتیان می باشد