استان مرکزی
در دوران قدیم شهر اراک عراق نام داشت که در زمان تسلط اعراب بر ایران، عراق عجم نامیده میشد. این شهر در آن دوران شامل بسیاری از استانهای همجوار امروزی میشد. در سال ۱۳۲۶ استان مرکزی (به مرکزیت تهران) پهنه وسیعی از مرکز کشور، از جمله شهرهای تهران، قزوین، ساوه، قم، دماوند و محلات بود، تا آن که در سال ۱۳۳۹ شهرهای اراک و کاشان به این استان اضافه شدند و سرانجام در سال ۱۳۵۶ با انتقال مرکز استان از تهران به اراک، نام مرکزی بر روی استان باقی ماند و خود را به طور کامل از تهران جدا کرد.
استان مرکزی حدوداً در مرکز ایران قرار دارد و با مساحتی معادل ۲۹٬۵۳۰ کیلومترمربع حدود ۱ درصد از مساحت کل کشور را تشکیل میدهد. استان مرکزی بین عرض جغرافیایی ۳۳ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۳۵ دقیقه، طول جغرافیایی ۴۸ درجه و ۵۷ دقیقه تا ۵۱ درجه طول شرقی نصفالنهار گرینویچ واقع شده است.
مرکز این استان شهر اراک است که یکی از قطبهای صنعتی ایران محسوب میشود. استان مرکزی به عنوان چهارراهی است که استانهای غربی، شرقی و شمالی جنوبی را به یکدیگر متصل میکند. اگر به نقشه ایران دقت کنید میبینید که استان مرکزی از شمال به استانهای تهران، البرز و قزوین، از غرب به استان همدان، از جنوب به استانهای لرستان و اصفهان و از شرق با استانهای تهران، قم و اصفهان همسایه است و موقعیت بسیار استراتژیکی دارد. کم ارتفاعترین نقطه استان، دشت ساوه با ارتفاع کمتر از ۱۲۰۰ متر و بلندترین نقطه استان، قله شهباز (از رشته کوههای راسوند) در جنوب غربی با ارتفاع ۳۳۸۸ متر از سطح دریا است. با توجه به توپوگرافی استان در حدود ۷۵ درصد مساحت مساحت استان را کوهستانها و ۲۵ درصد آن را دشتها تشکیل میدهند.
شهرستانهای این استان عبارتند از: اراک، محلات، ساوه، تفرش، خمین، فراهان، دلیجان، شازند، آشتیان، کمیجان، آستانه، زرندیه و خنداب.
شهرهای استان مرکزی عبارتاند از: آستانه – پرندک – توره – خنداب – داوودآباد – رازقان – زاویه – سنجان – غرقآباد – فرمهین – قورچیباشی – کرهرود – کمیجان – مأمونیه – میلاجرد – نراق – نوبران – نیمور – هندودر.
اراک کجاست؟
شهر اراک، مرکز استان مرکزی است. این شهر در ارتفاع ۱۷۰۸ متری از سطح دریا واقع شده است و مساحت آن چیزی در حدود ۷۱۷۸/۹۸ کیلومترمربع است؛ که ۴۲/۴ درصد کل مساحت استان را شامل میشود. شهرستان اراک در جنوب غربی استان تهران و روی مدار ۳۴ درجه و ۵ دقیقه و ۳۰ ثانیه در نیمکره شمالی از خط استوا قرار گرفته و روی نصف النهار ۴۹ درجه و ۴۱ دقیقه و ۳۰ ثانیه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است.
در این شهرستان، شهرهای شهر سنجان، کمیجان، خنداب قرار دارند. همسایگان این شهر از جنوب شهرستان خمین و شازند، از شمال شهرستان ساوه، از شمال غربی شهر همدان، از غرب شهرستان ملایر، خمین و الیگودرز، از شرق محلات و از شمال شرقی تفرش و آشتیان هستند.
شهرستان اراک دارای ۷ شهرستان تابعه است که در کل ۵۶/۳ درصد از جمعیت شهری استان را به خود اختصاص داده که از این نظر، پرجمعیتترین شهرستان استان نیز محسوب میشود.
کوهستانهای این ناحیه نیز از دو رشته تشکیل شده است. رشته اصلی از شمال غربی به جنوب کشیده شده و سپس به شمال شرقی متوجه میشود و رشته دوم به صورت دو رشته موازی از جنوب به سوی شمال امتداد یافته و در بعضی نقاط به حدی گسترده میشود که تعدادی از ارتفاعات آن از شمال غربی شهر میگذرد.
اقلیم و آبوهوای اراک
وضعیت جمعیت، دین و زبان مردم اراک
مهاجرت مردمان و اقوام مختلف از مناطق مختلف ایران به این ناحیه، باعث به وجود آمدن ترکیب گویشهای مختلفی شده است؛ اما بعد از مدتها مانند بخشهای دیگر ایران، این مردم نیز گویش خود را از دست دادند و امروزه تا حد زیادی بدون لهجه و به زبان فارسی صحبت میکنند. البته هنوز هم در روستاهای اطراف و خود شهر؛ زبان پیرمردان و پیرزنان همان لهجه قدیمی اراکی است.
جمعیت شهرستان اراک در حدود ۶۰۰,۰۰۰ نفر است که مانند بیشتر شهرهای ایران بیشتر آنها پیرو مذهب شیعه هستند. در سال ۱۳۸۹ جمعیت ارمنیان در شهر به ۲۴۰ نفر میرسید که این تعداد در قالب ۶۰ خانواده در اراک زندگی میکردند. ارامنه شهر اراک بنیانگذار دومین مدرسه اراک به نام مدرسه شرف ارامنه و کلیسای مسروق مقدس هستند. البته تعداد کمی از هموطنان مسیحی و کلیمی و تعدادی از پیروان یهودی نیز در شهر وجود دارند. هرچند که تعداد یهودیان در سالهای اخیر به شدت کاهش یافته است و بیشتر آنها به خارج از کشور، یا در ایران به تهران و اصفهان مهاجرت کردهاند.
فرودگاه اراک
ساخت فرودگاه اراک در شمال شرقی شهرستان اراک و در قسمت کویر میغان، همجوار با اکوتوریسم دریاچه نمک میغان در اراضی به وسعت ۴۷۰ هکتار و سرمایه گذاری بیش از ۷ میلیارد تومانی آغاز شد و سرانجام و در شهریور ۱۳۷۸ با پایان یافتن کار احداث باند و ساختمانهای ترمینال آن، به پایان رسید. هرچند که بنا به دلیل مشکلاتی تا سال ۱۳۸۴ به جز پروازهای اختصاصی و VIP؛ هواپیماهایی و آموزشی بهرهبرداری چندانی نشده بود.
اما امروزه ۳ پرواز در هفته، در مسیر اراک–مشهد و بالعکس روزهای شنبه و سه شنبه و همچنین اراک – عسلویه و بالعکس روز یکشنبه برقرار شده است که باعث رفاه حال شهروندان استان مرکزی شده است.
شرکتهای هوایی فعال در فردوگاه اراک
هواپیمایی آسمان | فرودگاه عسلویه، فرودگاه بین المللی شهید هاشمینژاد مشهد |
هواپیمایی زاگرس | فرودگاه بین المللی بغداد، فرودگاه بین المللی نجف |
راهآهن اراک
راهآهن اراک از مناطق گوناگون و متنوعی به لحاظ شهری، روستایی، کوهستانی عبور میکند و به لحاظ گسترش مسیر در چهار استان قم، مرکزی، همدان و لرستان قرار گرفته است. منطقه تحت پوشش راهآهن اراک، از بخشی از استان قم شروع میشود و با گذر از استان مرکزی به سمت ایستگاه ملایر واقع در استان همدان و از سوی دیگر به ایستگاه مومن آباد واقع در استان لرستان ختم میشود. این خط آهن ۱۵ ایستگاه را تحت پوشش خود قرار داده است که طولی حدود ۳۰۲ کیلومتر دارد.
نام ایستگاههای خط راه آهن اراک:
- باغیک، سواریان، راهگرد، نانگرد، مشک آباد، ملک آباد، اراک، سمنگان، شازند، نورآباد، سمیه، حک، جلایر، زنگنه، ملایر.
- مهمترین ایستگاه باری: سمنگان
- مهمترین ایستگاه مسافری: اراک – ملایر – شازند
اقتصاد اراک
اراک یکی از شهرهای صنعتی ایران است، این شهر از لحاظ وجود صنایع مادر، دومین و به طور کلی چهارمین قطب صنعتی کشور محسوب میشود. همچنین این شهر به دلیل پایان طرحهای گازرسانی به عنوان نخستین مرکز استان سبز کشور شناخته شده است. نخستین کارخانه تولید آلومینیوم کشور (ایرالکو)، نخستین و بزرگترین کارخانه واگن سازی و لوکوموتیوسازی کشور (واگن پارس)، نخستین کارخانه کمباینسازی کشور (کمباینسازی ایران)، بزرگترین کارخانه سازنده دکل انتقال نیرو در خاورمیانه (آونگان)، نخستین ایستگاه آزمایش تست دکلهای انتقال نیرو در خاورمیانه و آسیا و نخستین مدرسه خورشیدی کشور در این شهر قرار دارند. این شهر به واسطه وجود صنایع مادر، تولید ۸۰ درصد تجهیزات انرژی کشور، وجود بزرگترین کارخانه تولیدکننده آلومینیوم کشور و وجود بزرگترین معدن سدیم سولفات کشور لقب پایتخت صنعتی ایران را به خود اختصاص داده است و به همین دلیل متاسفانه یکی از آلودهترین شهرهای ایران است.
دانشگاههای اراک
دانشگاه اراک
دانشگاه اراک از سال ۱۳۵۰ در شهر اراک فعالیت خود را آغاز کرده اشت و هم اکنون دارای ۶۶۴۴ دانشجو در رشتههای فنی و مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی، کشاورزی و منابع طبیعی در مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا است.
دانشگاه صنعتی اراک
دانشگاه صنعتی اراک از سال ۱۳۶۷ در شهر اراک فعالیت خود را آغاز نموده و هم اکنون دارای ۸۰۰ دانشجو در رشتههای فنی و مهندسی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است.
هتلهای اراک
هتل امیرکبیر
امیرکبیر تنها هتل ۵ ستاره شهرستان اراک است، این هتل که هتلی لوکس به شمار میرود به عنوان یکی از مجتمعهای تفریحی و توریستی این شهر نیز محسوب میشود.
آدرس: سه راهی خمین، بعد از عبور از ترمینال مسافربری اراک
هتل زاگرس
هتل زاگرس، هتل ۴ ستاره و دومین هتل بزرگ شهر اراک است.
آدرس: خیابان شهید شیرودی ابتدای خیابان شهید قدوسی
هتل پیام
هتل پیام یکی از ۲ هتل ۳ ستاره شهرستان اراک است
آدرس: خیابان جهاد، شهرک بهشتی فاز ۱
هتل آفتاب
هتل آفتاب نیز یکی از هتلهای ۳ ستاره شهر اراک است.
هزینه مسکن در اراک
آپارتمان سه خواب ۴۸۵ متری
- اراک، خیابان طالقانی، روبروی بانک ملی، نبش کوچه شهید جودکی
- قیمت کل: ۳۴۹۰۰۰۰۰۰۰ تومان
- قیمت هر متر: ۷۲۰۰۰۰۰ تومان
- ۹۰۰ متر بنا در ۳ طبقه ۱۸۰ متر تجاری در دو باب مغازه رو بر دید خوب از خیابان
خانه ۶۰ متری
- اراک، خیابان داوران کوچه تقوایی کوچه شهامت ۲
- قیمت کل: ۸۵۰۰۰۰۰۰ تومان
- قیمت هر متر: ۱۴۰۰۰۰۰ تومان
- ۱۲۰ متر زیربنا، هر طبقه دارای سرویس بهداشتی و حمام، هر طبقه مجزا و کامل. دو طبقه، ۹متر بر، نوساز
خانه و حیاط دو خواب ۱۹۲ متری
- اراک، خیابان آیت ا… غفاری خیابان شهید قرنی نبش کوچه شهید عابدی
- قیمت کل: ۴۹۵۰۰۰۰۰۰ تومان
- ابعاد خانه ۲۰ در ۱۰ که ۲۰ متر بر آن در خیابان ۱۲ متری و ۱۰ متر بر آن در کوچه ۸ متری واقع شده است.
زمین ۷۳۰۰ متری
- اراک، احمدآباد تالار باغ احمدآباد
- قیمت کل: ۳۶۴۵۰۰۰۰۰۰ تومان
- قیمت هر متر: ۵۰۰۰۰۰ تومان
- متراژ هر متر زمین متری ۳۵۰۰۰۰تومان است
آپارتمان دو خواب ۸۵ متری
- اراک، پایینتر از شهرک نبئی کنار خیابان اصلی
- قیمت کل: ۱۱۹۰۰۰۰۰۰ تومان
- قیمت هر متر: ۱۴۰۰۰۰۰ تومان
زمین ۱۲۰ متری فروشی
- اراک، گاودانه خیابان ۲۰ متری روبروی منبع آب
- قیمت کل: ۲۴۰۰۰۰۰۰ تومان
- قیمت هر متر: ۲۰۰۰۰۰ تومان
- اراک، روبروی زمینهای نیروی انتظانی
بیمارستانهای اراک
- بیمارستان بوعلی
- بیمارستان ایت الله خوانساری
- بیمارستان امیر المومنین
- بیمارستان امیرکبیر
- بیمارستان ایت الله طالقانی
- بیمارستان ولیعصر
- بیمارستان قدس
- بیمارستان امام خمینی
دیدنیهای اراک
- بنای تاریخی کاروانسرا
- مرقد شاهزاده محمد عابد
- آتشکده برزوی راهگرد
- بنای تاریخی مدرسه سپهداری
- امامزاده ابراهیم
- امامزاده حوا خاتون
- امامزاده هفتاد و دوتن ساروق
- امامزاده شاهزاده حسین
- شهر زیرزمینی ذلف آباد
- مجموعه تاریخی بازار اراک
- بنای تاریخی حمام چهارفصل
- بنای تاریخی پیر مراد آباد
- روستای ساروق انجدان
طبیعت اراک
وضعیت جغرافیایی شهرستان اراک به گونهای است که باعث گسترش سازندههای آهکی و دولومیتی میشود که همین امر سبب شده تا این شهر، محل تشکیل غارهای فراوان شود. از جمله مهمترین غارهای شهر اراک میتوان به غار سفید خانی، غار «قلعه جوق» و مقبره اسرارآمیز آن، غار «انجدان» و غار آسیلی اشاره کرد.
جریان سرچشمههای قره چای (رودخانه شراء و مهاجران) در غرب شهرستان اراک به علاوه وجود مناطق سرسبز در حواشی این رودخانه و همچنین اقلیم کوهستان و نقاط مرتفع، باعث شده تا این بخش به بهشتی برای کوهنوردان و طبیعت گردان تبدیل شود. چشمه چپقلی که آب معدنی عقیق از آن تهیه میشود و چشمه کیخسرو (سراب حک) اراک، نیز از دیگر چشمههای معروف این شهر هستند.