حمام چهار فصل

بنای تاریخی حمام چهار فصل اراک که هم اکنون به عنوان موزه آثار تاریخی کاربرد دارد , یکی از زیباترین آثار معماری به جای مانده از ادوار گذشته است. این اثر تاریخی دوره قاجاریه توسط شخصی به نام حاج محمد ابراهیم خوانساری با سه قسمت مجزای مردانه , زنانه و اقلیتهای مذهبی بنا شده است . در حال حاضر از مجموعه مساحت ۱۶۰۰ متری این بنا ۹۰۰۰ مترمربع آن که شامل سربینه مردانه و گرمخانه است بازسازی و مورد بهره برداری قرار گرفته است که بخش رخت کن مردانه و هشتی بین گرمخانه و رخت کن به موزه تابستانی شناسی تبدیل شده است . اشیاء به نمایش گذاشته شده در آن مربوط به دوران قبل و بعد از اسلام بوده و اشیاء این بخش شامل ابزار و وسایل روشنایی ، قهوه خانه ، وسایل حمام ، اسناد و قباله ها و قرآن های خطی است . هنرهای سنتی مانند کارگاه گیوه کشی و فرش بافی نیز بخشی از این مکان را به خود اختصاص داده است

حمام چهارفصل اراک که سنگ بنای آن در دوره قاجاریه توسط شخصی به نام حاج محمد ابراهیم خوانساری نهاده شد، میراثی ارزشمند است که نمونه یی از معماری سنتی ایرانی را فراروی بیننده می نهد .وجه تسمیه این بنای تاریخی به «چهار فصل» به واسطه نقوشی از فصول چهارگانه سال است که در چهارگوشه این حمام توسط دستان با ذوق هنرمندان نقاش و کاشیکار حک شده است .
حسین زنده دل یکی از محققان فرهنگی استان مرکزی گفت:ساختمان این حمام قدیمی که هم اینک به گنجینه آثار باستانی تبدیل شده است دارای دو قسمت مجزا برای استحمام مردان و زنان است و شکل طراحی بنای آن در نوع خود کم نظیر است. کاشیهای به کار رفته در سربینه حمام چهارفصل با رنگهای متنوع و جذاب همراه با پیچکهای زیبای ستونهای آن در جای جای این حمام جلوه خاصی به آن داده است .
قسمت زنانه این حمام نیز دارای سربینه واحد است و گرمخانه آن بخشهای خصوصی وعمومی را شامل می شود .
ابوالفضل فراهانی مدیر میراث فرهنگی استان مرکزی گفت: حمام چهار فصل اراک که در سال۱۳۵۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و به دلیل طراحی خاص و ویژگیهای معماری از معدود آثاری است که در زمینه تحقیقات مردم شناسی و ابنیه فرهنگی از اهمیت زیادی برخوردار است .این گرمابه قدیمی با مساحتی بالغ بر یک هزار و ۶۰۰متر مربع در مرکز شهر اراک واقع شده و در ساخت آن از مصالحی نظیر سنگ، آجر، کاشی و چوب بهره گرفته شده است.
کف واحدهای معماری این گرمابه نسبت به سطح خیابان سه متر پایین تر است و این اختلاف سطح باعث می شده بدون صرف هزینه آب از کهریز همجوار حمام به داخل خزینه هدایت شود . رختکن حمام چهارفصل اراک فضای هشت ضلعی است که به وسیله هشت ستون استوار است که ستونها و دیواره های رختکن به شکلی زیبا با کاشیها و خشتهای قالبی در رنگهای زرد، آبی، سبز، سفید، مشکی، خاکستری، قرمز و نارنجی تزیین شده است.
موضوعات و طرحهای کاشیها شامل انواع گل و بوته، درختان انگور، سرو و صنوبر، مناظری از رودخانه ها و چشمه ها و شاخه های گل با پرندگان در میان آنها، جدال شیر و گاو و یا شیر و اژدهای چندسر و افراد نظامی به صورت ایستاده با شمشیرهای کشیده است.وجود یک سربینه با یک گرمخانه دیگر برای استفاده اقلیتهای مذهبی از دیگرویژگیهای این حمام تاریخی است .
به دلیل ارزشهای تاریخی و معماری این بنا، گرمابه چهارفصل اراک در سال۱۳۷۳ به گنجینه مردم شناسی و باستان شناسی استان مرکزی تبدیل شده است .
هم اینک با مرمت و بازسازی این حمام بیش از یک هزار اثر تاریخی متعلق به دورانهای پیشین شامل سکه، اشیای جنگی و ظروف قدیمی در آن نگهداری می شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.